Abstract

Afet yönetiminin önemi hem dünyada hem de Türkiye’de artmakta ve ülkelerin afet yönetimini öğrenme süreci yıkıcı tecrübelerle devam etmektedir. Afet; insanların sosyal ve ekonomik kayıplarına neden olup rutinini durduran/kesintiye uğratan ve ülkelerin kendi imkânları ile baş edemeyeceği her türlü doğal, teknolojik veya insan kaynaklı olaylardır. Doğalın doğal olmayan sonuçlar doğurduğu afet durumunda insanlar, toplumlar, kentler ve yöneticiler çaresiz kalmakta ve afete yönelik çözüm üretmektedirler. Türkiye başta deprem olmak üzere birçok afetle yüzleşmekte ve bu afetlerin sonucunda maddi/manevi kayıplar vermektedir. Bu kayıplara yönelik 1944’ten günümüze ve özellikle 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrasında yapılan mevzuat, uygulamalar ve çözümleri incelemek bu çalışmanın amacıdır. Bu amaca hizmet etmesi için mevzuat incelenecek, kurumların zaman içerisindeki görev ve dağılımındaki değişimler gözler önüne serilecektir. Aynı zamanda afet yönetimi döngüsünün, doğal afet yönetişiminin ve Bütünleşik Afet Yönetim sisteminin ülkemizde uygulanıp/uygulanmadığı bu çalışmada incelenecektir.

References

[1] Büyükbaş E, Ormanoğlu B. Afetler ve afet yönetiminde meteorolojinin yeri. Türkiye İdare Dergisi 2013; 476: 13-46.

[2] Perry RW. What is a disaster?. In: Rodriquez H, Quarantelli EL, Dynes RR, editors, Handbook of Disaster Research, New York: Springer; 2006, p.1-15.

[3] Kadıoğlu M. Modern, Bütünleşik Afet Yönetimin Temel İlkeleri. In: Kadıoğlu K, Özdamar M, editors. Afet Zararlarının Azaltmanın Temel İlkeleri. Ankara İsmat Yayıncılık; 2008a: 1-34.

[4] Kadıoğlu M. Afet yönetimi beklenilmeyeni beklemek en kötüsünü yönetmek. İstanbul: T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayınları; 2011.

[5] McLoughlin D. A Framework for Integrated Emergency Management, Public Administration Review, Special Issue: Emergency Management: A Challenge for Public Administration, 1985; 45: 165-172.

[6] Ergünay O. Afet Yönetimi Nedir? Nasıl Olmalıdır? TÜBİTAK Deprem Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara: TÜBİTAK Yayınları; 1996: p.263-272.

[7] Carter WN. Disaster Management-A Disaster Manager’s Handbook. Mandaluyong: Asian Development Bank; 2008.

[8] AFAD. Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afetyonetimi-terimleri-sozlugu, 2024.

[9] Balamir M. (2007). Risk Yönetimi ve Yerel Yönetimler, In: Erkan NE, Güner A, Demeter, K. editors. Afet Risk Yönetimi: Risk Azaltma ve Yerel Yönetimler, İstanbul: Beta Yayınları; 2007, p. 27-54.

[10] Meuleman L. Public Management and The Metagovernance of Hierarchies, Networks and Markets: The Feasibility of Designing and Managing Governance Style Combinations, University Rotterdam:Springer, Heidelberg, Published Ph.D. Dissertation; 2008.

[11] World Bank. A Decade of Measuring the Quality of Governance, Washington, DC; 2023.

[12] Akdağ ES. Mali Yapı ve Denetim Boyutlarıyla Afet Yönetimi, Ankara:Sayıştay Başkanlığı; 2002.

[13] Yaman F. Dünya'da ve Ülkemiz ‘de Afet ve Acil Durum Yönetimi ve Güncel Yaklaşımlar, Gece Yayınları; 2021.

[14] Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP), 2022 tarihli 31890 sayılı plan.

[15] Kalkınma Bakanlığı. Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). Afet Yönetiminde, Etkinlik, Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: Kalkınma Bakanlığı; 2014.

[16] T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023);(2022).

[17] Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yönetim Kurulu. Türkiye Afet Müdahale Planı (Tamp) Neden Uygulan(A)Madı? https://tmmob.org.tr/icerik/turkiyeafet mudahale-plani-tamp-neden-uygulanamadi; 2023.

[18] Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP), 2014 tarihli plan, www.afad.gov.tr

[19] Wisner B, Walker P. Beyond Kobe: A Proactive Look at the World Conference on Disaster Reduction, Commissioned by the Swiss Corporation for Development, Kobe, Japan; 2005.

[20] Dünya Bankası Türkiye Yönetişim Göstergeleri. https://databank.worldbank.org/embed/Institutional-Quality/id/1ae62b79, 2023.

[21] Aydıner T, Özgür H. Yönetişim ve Doğal Afetler: Türkiye’de Doğal Afet Yönetişimi Ne Kadar ve Hangi Biçimde Mümkün?, In: Genc FN, editor. Kamu Yönetimi Forumu ve Sempozyumu -12 2014; 1: 395-404.