Abstract

Ülkemiz coğrafi konumu nedeniyle birçok doğal afetin meydana geldiği bir ülkedir. Başta deprem olmak üzere taşkın/sel, heyelan, çığ, orman yangını vb. doğal afetler sıklıkla azaltılabilmesi için toplumsal ve kurumsal işbirlikleri ve çabalar gerektirmektedir. Afet yönetimi, toplumun tüm unsurları ile kamu kurum ve kuruluşlarının birlikte yer aldığı, afet öncesi, sırası ve sonrasında yapılması gereken çalışmaları kapsamaktadır. Bu bağlamda doğal ya da beşeri kaynaklı risklerin bir afete dönüşmemesi için önleyici tedbirlerin alınması risk azaltma faaliyetlerinin titizlikle uygulanması gerekmektedir. Bu kapsamda özellikle kentsel yerleşmelerin yoğun olduğu alanlarda afet risklerini en aza indirilmesi, oluşabilecek can ve mal kayıplarının önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Kent merkezlerinde meydana gelebilecek bir afet sonrasında vatandaşların ilk anda güvenli bir şekilde toplanacağı alanlar toplanma alanı olarak planlanmakta olup toplanma alanları, afet sonrası paniği önlenmesini ve sağlıklı bilgi alışverişini sağlamaktadır. Bu çalışmada öncelikle Edirne ili coğrafik özelliklerine bağlı olarak afet riskleri ortaya konmuş ve Edirne ili deprem risk durumu araştırılmıştır. Edirne kent merkezinde yer alan 19 adet toplanma alanının coğrafi özellikleri ve geçmişte yaşanan afetler kapsamında ikincil afet risk durumu ile Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD) tarafından belirlenen acil toplanma alanlarının nitelikleri ulusal ve uluslararası standartlara göre uygunluğu değerlendirilmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri teknolojileri kullanılarak analizler yapılmış ve AFAD’ın belirlediği kriterlere göre toplanma alanlarının nitelik ve nicelikleri değerlendirilmiştir.

References

[1] AFAD 2022, Toplanma Alanları Hakkında Basın Açıklaması. T.C. İç İşleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Başkanlığı: https://www.afad.gov.tr/toplanma-alanlari-hakkinda-basin-aciklamasi-15112020 (Erişim Tarihi: 23.07.2022)

[2] Çelik, H. Z., Özcan, N. S., & Erdin, H. E. (2017). Afet ve acil durumlarda halkın toplanma alanlarının kullanılabilirliğini belirleyen kriterler. A. Üniversitesi (Ed.), 4.

[3] Aksoy, Y., Turan, A. Ç., & Atalay, H. (2009). İstanbul Fatih ilçesi yeşil alan yeterliliğinin Marmara depremi öncesi ve sonrası değerleri kullanılarak incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 14(2).

[4] Özdemir, H. (2002). İstanbul Avrupa Yakası Olası Afet Sonrası Geçici İskan Alanlarının Coğrafi Etüdü.

[5] Yilmaz, E., Yaman, M., & Soykan, A. (2020). Edremit (Balikesir) İlçesinin Afetlere Hazirlik Çalişmalarinda Geçici İskân Alanlarinin Değerlendirilmesi.

[6] Özdemir, H. Afetlere Hazirlik Çalişmalarinda Geçici İskan Alanlarinin Belirlenmesi/Determination of Temporary Shelter Areas in Disaster Preparedness Studies. Doğu Coğrafya Dergisi, 9(12).

[7] AFAD, Toplanma Alanları. AFAD: https://edirne.afad.gov.tr/toplanma-alanlari2 (Erişim Tarihi: 13.07.2022)

[8] AFAD 2022, 1900 - 20xx Deprem Kataloğu. AFAD: https://deprem.afad.gov.tr/depremkatalogu (Erişim Tarihi: 23.07.2022).

[9] Elibüyük, M., & YILMAZ, E. (2010). Türkiye’nin coğrafi bölge ve bölümlerine göre yükselti basamakları ve eğim grupları. Coğrafi Bilimler Dergisi, 8(1), 27-56.

[10] Sphere Projesi 2011, Sphere Projesi İnsani Yardım Sözleşmesi ve İnsani Yardımda Asgari Standartlar. Sphere Projesi.

[11] Medak, Dünyada Afet Yönetimi ve Gelişimi. Medikal Arama ve Kurtarma Derneği: https://www.medak.org.tr/faydali-bilgiler/dunyada-afet-yonetimi-ve-gelisimi/ (Erişim Tarihi: 20.06.2022)

[12] Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı 2002, Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dahil Afet Önleme/Azaltma Temel Planı Çalışması. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Japon Uluslararas İşbirliği Ajansı.

[13] Aykut, T. (2019). Edirne-Hamzabeyli-Kalkansöğüt Arasının Yapısal Özelliklerinin Uygulamalı Jeomorfoloji Üzerine Etkileri (Master's Thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).